از جلوه‌های درخشان جنبش «زن، زندگی، آزادی» حضور فعالِ ایرانیان در شهرهای عمدتا پیرو اهل سنت و جماعت در این جنبش بوده است. می‌توانم ادعا کنم برای اولین بار در تاریخ معاصرمان در حال رسیدن به برهم‌نهادی ملی برای مسئله تسنن در ایران هستم. شکافی که به اشکال مختلف در ایران وجود داشت و در دوره‌هایی، مانند دوره صفویه، به اعلی درجه خود رسید، اکنون در حال پر شدن است. این شکاف همیشه در ایران وجود داشت و طبعا هم مانند همه اختلاف‌نظرها و دعواهای مذهبی دیگر در بُعد دینی و مذهبی هرگز از بین نخواهد رفت. مسئله بنیادین هم حل مذهبی آنها نیست. مسئله اصلی ما به ازای سیاسی این شکاف است که باعث به وجود آمدن تنش‌های سیاسی و اجتماعی شده است. این شکاف و تنش و راه‌های مواجهه با آن است در هر دوره‌ای خودش را به شکلی نشان داده است. چه من باب حل مسئله و چه از بابت تشدید اختلاف، همه راه‌های امتحان‌شده با شکست مواجه شده اند. از سنی‌گرایی و شیعه‌گرایی سنتی تا اسلام‌گرایی افراطی سنی و شیعی تا حتی وحدت‌گرایی اسلامی همه شکست خورده اند. در این بین ایدئولوژی‌های چپ‌گرا و ناسیونالیسم قومی هم نقشی به شدت مخرب بازی کرده اند و اگر چه در مورد ناسیونالیسم قومی همچنان صداهای بلندی شنیده می‌شود، اما در عرصه نظر و عمل همه تلاش‌های ناسیونالیستی قومی بدون استثناء شکست خورده اند.
امروز به نظر می‌رسد که ما در حال رسیدن به تنها راه حل ممکن برای حل مسئله هستیم. نگاهی که می‌توان آن را نگاه شهروندمحور در چهارچوب دولت/کشور-ملت ایرانی نامید. در واقع ما برای اولین بار در دوران معاصر شاهد شکلی از نامذهبی‌شدن آگاهانه سیاست هستیم. نه تنها از جنبه ایجابی معطوف به تغییرات اساسی در حکومت، بلکه حتی برای اختلاف نظر‌های مذهبی هم راه حل سیاسی پیدا شده است. این به معنای نادیده گرفته شده تشیع یا تسنن نیست. در مورد تشیع به عنوان میراث ملی ایرانی زیاد صحبت شده است، اما قطعا تسنن هم مانند تشیع بخشی از هویت ملی ماست. بخشی از میراث فرهنگی و دینی ماست. به ویژه مذهب حنفی و شافعی و علی الخصوص در گرایش‌های اعتدالی حنفی و سلسله‌های مختلف اهل تصوف، که همه آنها روی همه رفته بخشی از «اسلام ایرانی» محسوب می‌شوند. اما نکته مهم این است که ما دیگر با مذهب‌گرایی و اسلام‌گرایی مواجه نیستم. یا بهتر بگویم که میل عمومی به سمت شکلی از سیاست عرفی و نامذهبی است. به باورم با رسیدن به یک راه حل ملی برای مسئله مذهب تسنن در ایران آینده‌ای بهتر برای ایران و همه ایرانیان پیش روی ما خواهد بود.
https://twitter.com/SEKoohzad/status/1614279474937483267
س.اک
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر