مولا در جایی می‌گوید: «أَغْضِ عَلَى الْقَذَى وَالاَْلَمِ تَرْضَ أَبَداً» (حکمت، ۲۱۳). ترجمه تحت‌الفظی‌اش می‌شود «چشم خود را بر خاشاک رنج ها فرو بند تا همیشه راضى باشى» که البته بار معنایی جمله را نمی‌رساند. در واقع این جمله نگاه وجودی مولا را به درد و رنج نشان می‌دهد. رنج، مانند خاک و خاشاکی است که در چشم می‌رود و گریزی از این نیست و تنها را مواجهه این است که چشمانت را نیمه‌باز بگذاری. در واقع «أَغْضِ» به معنای نزدیک کردن دو پلک است. نه آنقدر که باز محسوب شود و نه آنقدر که بسته شود. خار در چشم هم همین جا معنا می‌دهد. برای رضایت باید این رنج را تحمل کنی.باید بپذیری که همه خاری در چشم داشته باشی و هم همیشه با چشمانی نیمه‌باز به زندگی نگاه کنی. اگر چشمانت را باز کنی و دنیا را به شکل دیگری ببینی، درد نابودت می کند. اگر چشم‌ها را ببندی، شاید که تحمل درد آسان‌تر شود، اما کدام انسانی است که با چشمان بسته می‌تواند زندگی کند؟ نابودی از راه دیگری می‌رسد. ما به حکم انسان بودن در درد و رنج هستم. به تعبیر قرآنی آن «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي كَبَدٍ» که آدمی را در رنج و محنت بیافریدیم (۹۰:۴). رنج انسان وجودی است و به هیچ لطایف الحیلی نمی‌توان از آن فرار کرد. ما مرگ عزیزان‌مان را می‌بینیم، ما تنهایی وجودی را حس خواهیم کرد، ما با رنج هم‌میهنان رو به رو خواهیم شد، ما با درد روحی و جسمی شدید مواجه خواهیم شد، ما شر طبیعی و غیرطبیعی را خواهیم دید و روزی هم قطعا خواهیم مرد. «کلُّ مَنْ عَلیها فَان» (۵۵:۲۶). این بخشی سرنوشت مقدر ماست. از زمانی که به دنیا می‌آییم با آن رو به رو خواهیم شد تا زمان مرگ و در این موقعیت بحرانی، به طرز غم‌انگیزی رهاییم. به قول سایه:
در این جهانِ غریبم از آن رها کردی
که با هزار غم و درد آشنام کنی
راهی که مولا در برابر ما قرار می‌دهد، به نظر تنها راهی است برای احساس رضایتی، هر چند اقلی، در این موقعیت رنج‌آور. رضایتی که توام با تحمل رنج است! جای دیگری می‌گوید: «اِمْشِ بِدَائِكَ مَا مَشَى بِكَ» به درد خود بساز، چندان که با تو بسازد. (حکمت، ۲۷). درد خواهد بود و از بین نخواهد رفت حتی اگر نخواهیم و نپذیریم. پس مولا به ما می‌گوید که با چشمانی نیمه‌بسته هم درد را تحمل کنیم و هم کمی از راه را ببینیم و هم به طور مطلق بپذیریم که این موقعیت دردناک بخشی از وجود ماست و هرگز از آن را رها نخواهیم شد.
https://twitter.com/SEKoohzad/status/1452737349012672513
س.ا.ک
